PHP คืออะไร? มีหลักการทำงานอย่างไร

PHP เป็นหนึ่งในภาษาโปรแกรมที่มีความนิยมมากในการพัฒนาเว็บแอปพลิเคชันและเว็บไซต์ที่มีผู้ใช้จากทั่วโลกเป็นจำนวนมากไม่เว้นแม้แต่ในประเทศไทยก็ได้รับความนิยมอยู่ในอันดับต้นๆ เนื่องจากเป็นภาษาที่ไม่ซับซ้อนง่ายต่อการเรียนรู้โดยใช้ระยะเวลาอันสั้น นอกจากนี้ยังมีชุมชนผู้พัฒนาที่ใหญ่มาก โดยในบทความนี้เราจะมาพูดถึง PHP คืออะไรและทำไมถึงมีความสำคัญต่อโลกของพัฒนาเว็บไซต์และแอปพลิเคชันออนไลน์มากขนาดนี้ เลือกอ่านตามหัวข้อที่สนใจได้เลยครับ

PHP คืออะไร
PHP มีประวัติความเป็นมาอย่างไร
PHP มีวิธีหรือหลักการทำงานอย่างไร
PHP มีโครงสร้างของภาษาอย่างไร
PHP มีข้อดีและข้อเสียอย่างไร
สรุปการใช้งานภาษา PHP

PHP คืออะไร

PHP ย่อมาจาก Hypertext Preprocessor เป็นภาษาสคริปต์ที่ใช้ในการพัฒนาเว็บไซต์และเว็บแอปพลิเคชันทำงานบนเซิร์ฟเวอร์ (Server-side scripting) โดยทั่วไปจะรับข้อมูลจากเว็บเบราว์เซอร์และส่งข้อมูลกลับมาแสดงผลให้ผู้ใช้ และเป็นภาษาโปรแกรมโอเพนซอร์ส (Open Source) ซึ่งแปลว่าใครก็สามารถดาวน์โหลดและใช้งานได้ฟรี สามารถทำงานได้หลายระบบปฏิบัติการ Windows, Linux, macOS ทำให้มีความยืดหยุ่นในการใช้งานและติดตั้ง รองรับการเชื่อมต่อกับฐานข้อมูลหลายรูปแบบ เช่น MySQL, PostgreSQL, SQLite, MongoDB, Oracle, MariaDB เป็นต้น

PHP มีประวัติความเป็นมาอย่างไร

PHP เวอร์ชั่นแรก เริ่มต้นขึ้นในปี 1994 โดย Rasmus Lerdorf จากโปรเจคส่วนตัวที่เขียนสคริปต์เพื่อจัดการกับข้อมูลส่วนบุคคลบนเว็บไซต์ของเขา ชื่อ PHP ย่อมาจาก Personal Home Page แต่ในภายหลังได้ถูกตั้งชื่อใหม่เป็น PHP: Hypertext Preprocessor เพื่อเน้นการใช้งานร่วมกับ HTML และ CSS
PHP 2 ถูกเปิดตัวในปี 1995 มีการเพิ่มความสามารถในการตรวจสอบและประมวลผลข้อมูลผ่านฟอร์ม เป็นการขยายความสามารถของ PHP ให้กับการสร้างและจัดการเว็บแอปพลิเคชัน
PHP 3 ถูกเปิดตัวในปี 1997 มีการเพิ่มความสามารถใหม่ๆ เช่น การเชื่อมต่อฐานข้อมูลแบบมาตรฐาน โดยใช้ MySQL และการสนับสนุนสำหรับการสร้างเว็บแอปพลิเคชันที่หลากหลายมากขึ้น
PHP 4 ถูกเปิดตัวในปี 2000 กลับมาพร้อมกับการปรับปรุงใหญ่ๆ ที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและความเสถียรให้กับ PHP รุ่นนี้เปิดทางให้นักพัฒนาสร้างและใช้งานส่วนขยาย (extensions) ได้ง่ายขึ้น
PHP 5 ถูกเปิดตัวในปี 2004 มาพร้อมกับเครื่องมือในการเขียนโปรแกรมแบบวัตถุ (Object-Oriented Programming, OOP) ที่ปรับปรุงและขยายขึ้น รุ่นนี้เปิดทางให้ PHP เป็นภาษาที่เรียนรู้และใช้งานได้ง่ายขึ้นสำหรับนักพัฒนา รองรับการประมวลผล XML ซึ่งเป็นรูปแบบสำคัญในการแลกเปลี่ยนข้อมูลในเว็บแอปพลิเคชัน
PHP 6 มีการพัฒนาอยู่ในขณะเดียวกับ PHP 5 แต่ไม่เคยถูกเปิดตัวอย่างเป็นทางการเนื่องจากปัญหาในการรองรับภาษาอักขระแบบมาตรฐาน แต่ความหลากหลายของรุ่น PHP 5 ทำให้มีความสำคัญมากในช่วงเวลานั้น
PHP 7 ถูกเปิดตัวในปี 2015 และเป็นการเริ่มต้นใหม่สำคัญที่ทำให้ PHP กลับมาเป็นภาษาโปรแกรมที่ทันสมัยและมีประสิทธิภาพมากขึ้น รุ่นนี้มีการปรับปรุงในเรื่องของประสิทธิภาพการทำงาน การจัดการหน่วยความจำ การรองรับภาษาอักขระมาตรฐาน และมีการเพิ่มเครื่องมือในการจัดการข้อผิดพลาดอย่างดีขึ้น
PHP 8 ถูกเปิดตัวในปี 2020 และเป็นการพัฒนาที่ใหญ่ที่สุดในประวัติของ PHP จนถึงขณะนี้ รุ่นนี้มาพร้อมกับฟีเจอร์ใหม่ๆ เช่น JIT (Just-In-Time) compiler ที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของ PHP อีกครั้ง Union Types, Named Arguments, Attributes, และอื่นๆ ที่ทำให้การเขียนโค้ด PHP เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและสามารถจัดการโค้ดที่ซับซ้อนได้ง่ายขึ้น

PHP มีวิธีหรือหลักการทำงานอย่างไร

รูปภาพแสดงขั้นตอนการทำงานของภาษา PHP

ผู้ใช้งาน (Client) มีการร้องขอ (Request) หน้าเว็บเพจผ่านทางเว็บเบราเซอร์
เซิร์ฟเวอร์ (ที่ติดตั้งซอฟต์แวร์ PHP) จะรับคำขอและตรวจสอบว่ามีโค้ด PHP ในหน้านี้หรือไม่
หากมีโค้ด PHP ในหน้าเว็บนั้น เซิร์ฟเวอร์จะทำการเชื่อมต่อฐานข้อมูล(ถ้ามี) และทำการประมวลผล (interpreter) คำสั่ง SQL ในการค้นหา เพิ่ม แก้ไข ลบข้อมูล
เซิร์ฟเวอร์จะทำการประมวลผลโค้ดนั้น โดยการแปลและประมวลผลให้กลายเป็น HTML, CSS, หรือ JavaScript เนื่องจากเว็บเว็บเบราเซอร์ ไม่เข้าใจภาษา PHP
เว็บเซิร์ฟเวอร์ได้รับไฟล์ HTML จากหน่วยประมวลผล (interpreter)
เว็บเซิร์ฟเวอร์จะส่งหน้าเว็บเพจกลับไปที่เว็บเบราเซอร์

PHP มีโครงสร้างของภาษาอย่างไร

PHP สามารถฝังอยู่ในโค้ด HTML โดยใช้คำสั่งเปิดและปิด และส่วนใหญ่จะถูกประมวลผลทันทีโดยเซิร์ฟเวอร์ เมื่อเว็บเบราว์เซอร์ร้องขอหน้าเว็บมีตัวอย่างดังนี้

< !DOCTYPE html >
< html >
< body >
echo " Hello World! " ;
?>
< /body >
< /html >

PHP มีข้อดีและข้อเสียอย่างไร

ภาษา PHP มีข้อดีดังนี้

อยู่ในกลุ่มของภาษาโปรแกรมเว็บที่ทันสมัยและได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
เป็นภาษาโปรแกรมที่เปิดโอเพนซอร์ส ซึ่งหมายความว่าคุณสามารถใช้งานและแก้ไขโค้ดได้ฟรี
เป็นภาษาที่เข้าใจง่ายและใช้งานได้ทันที มีความสามารถในการเชื่อมต่อกับ HTML ได้ง่าย
มีไวยากรณ์ที่ง่าย และมีเอกสารที่มีคุณภาพมาก ทำให้มันเป็นภาษาที่เหมาะสำหรับผู้เริ่มต้นในการเรียนรู้การเขียนโปรแกรม
สามารถทำงานบนหลายระบบปฏิบัติการ เช่น Windows, Linux, macOS
มีชุมชนผู้ใช้ที่ใหญ่และกระจายตัวทั่วโลก ซึ่งช่วยในการแก้ไขปัญหาและพัฒนาเว็บไซต์
สามารถเชื่อมต่อกับฐานข้อมูลหลายรูปแบบ เช่น MySQL, PostgreSQL, SQLite, MongoDB
มีการใช้ทรัพยากรในการทำงานที่น้อยมาก ทำให้โปรแกรมทำงานได้เร็วและประหยัดพื้นที่สามารถใช้งานในโหมด CLI ทำให้สามารถเขียนสคริปต์ที่ทำงานบนระบบปฏิบัติการโดยตรงได้
รองรับการโปรแกรมเชิงวัตถุ (OOP) ทำให้โค้ดสามารถจัดระเบียบและนำกลับใช้ซ้ำได้
สามารถทำงานกับการเข้ารหัสข้อมูลและถอดรหัสข้อมูลได้ (Excryption)
สามารถใช้ในการส่งอีเมล, อ่านอีเมล, และประมวลผลอีเมล
มีฟังก์ชันสำหรับการประมวลผลภาพ, เช่นการสร้างรูปภาพ, การแก้ไขรูปภาพ, และการแสดงผลรูปภาพ
มีฟังก์ชันสำหรับการประมวลผล XML ที่ช่วยในการอ่านและเขียนข้อมูลในรูปแบบ XML
สามารถทำงานกับหลายเว็บเซิร์ฟเวอร์ ที่รองรับ PHP, เช่น Apache, Nginx, IIS, LiteSpeed
มีระบบการควบคุมการเข้าถึงและการรักษาความปลอดภัยที่ดี, และมีหลายเครื่องมือที่ช่วยในการป้องกันการโจมตี
มีระบบการเขียนออกบันทึก (logging) ที่ช่วยในการตรวจสอบและการวินิจฉัยข้อผิดพลาด
สามารถนำไปประยุกต์ใช้ในโปรแกรมที่หลากหลาย เช่น การพัฒนาเว็บไซต์, ระบบจัดการเนื้อหา (CMS), ระบบอีคอมเมิร์ซ, และอื่น ๆ
ถูกออกแบบมาเพื่อรองรับการทำงานบนเว็บไซต์ที่มีผู้เข้าชมมาก มีการจัดการเมมโมรีและการประมวลผลที่มีประสิทธิภาพในระดับที่สูง
สามารถเชื่อมต่อกับบริการและ API ต่าง ๆ ได้ง่าย

ภาษา PHP มีข้อเสียดังนี้

ไม่สนับสนุนการทำงานพร้อมกันของหลายๆ กระบวนการ (multithreading) ซึ่งอาจทำให้ไม่เหมาะสำหรับการพัฒนาแอปพลิเคชันที่ต้องการประมวลผลแบบพร้อมกันมากมาย
ไม่ได้มีโครงสร้างที่ชัดเจนตั้งแต่ต้น ซึ่งอาจทำให้การบำรุงรักษาและการจัดการโค้ดในโปรแกรมขนาดใหญ่กลายเป็นงานที่ยากลำบาก
การเชื่อมต่อกับฐานข้อมูลใน PHP อาจมีประสิทธิภาพที่ต่ำเมื่อต้องการประมวลผลข้อมูลจำนวนมาก
มีข้อจำกัดในการทำงานกับข้อมูลแบบ Unicode ซึ่งอาจทำให้มีปัญหาเมื่อต้องการใช้งานภาษาที่มีอักขระพิเศษ
บางครั้งการทำงานร่วมกับภาษาโปรแกรมอื่น ๆ อาจไม่ได้รับการสนับสนุนที่ดีใน PHP
ไม่ตรวจสอบชนิดข้อมูลอย่างเคร่งครัด ซึ่งอาจทำให้เกิดความผิดพลาดในระหว่างการดำเนินการ
มีประวัติในเรื่องของช่องโหว่ความปลอดภัย ซึ่งอาจทำให้ระบบเสี่ยงต่อการถูกโจมตี

สรุปการใช้งานภาษา PHP

PHP เป็นภาษาโปรแกรมที่ใช้ในการพัฒนาเว็บไซต์และเว็บแอปพลิเคชันที่ได้รับความนิยมและได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่องตลอดกว่า 30 ปี มีความยืดหยุ่นในการใช้งานและถูกนำมาใช้งานหลากหลายทั่วโลก นักพัฒนาสามารถเรียนรู้และเขียนโค้ด PHP เพื่อจัดการข้อมูลและสร้างเว็บแอปพลิเคชันที่มีประสิทธิภาพและสวยงามได้อย่างง่ายดาย อีกทั้ง PHP ยังมีชุมชนที่แข็งแกร่งเป็นจำนวนมากพร้อมให้ความช่วยเหลือแก่นักพัฒนาตลอดเวลาหากใครกำลังทำงานวิจัย โปรเจคจบ วิทยานิพนธ์ ที่เกี่ยวกับการทำเว็บไซต์หรือเว็บแอปพลเคชันแล้วละก็ PHP ถือเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ดีในการนำมาใช้ ด้วยคุณสมบัติที่เรียนรู้ง่าย ทำงานได้หลายระบบปฏิบัติการ สามารถติดตั้งโปรแกรมเว็บเซิร์เวอร์ในเครื่องคอมพิวเตอร์ที่กำลังพัฒนาได้เลย เช่น Appserv, Xampp, IIS หรือแม้กระทั่งการอัปโหลดไฟล์ขึ้นไปบนโฮสติ้ง รวมไปถึงการเชื่อมต่อและจัดการฐานข้อมูลก็ทำได้ง่ายมากๆ ดังนั้น PHP จึงเหมาะสำหรับมือใหม่หรือนักศึกษานั่นเอง

ถ้าชอบคอนเทนต์แบบนี้สามารถติดตามข่าวสารและบทความที่เกี่ยวข้องกับงานวิจัยของ makewebproject เพื่ออัปเดทความเคลื่อนไหวของการเขียนโปรแกรมภาษา HTML หากท่านมีข้อเสนอแนะ หรือติดปัญหาส่วนไหนสามารถสอบถามผ่าน Facebook หรือ Line ได้เลยครับ

อ่านข่าวอื่นๆเพิ่มเติมได้ที่ บทความและเทคนิคการทำวิจัย